Sperma-opslag cruciaal voor bedreigde zeeschildpad.
De honderden eitjes die een karetschildpad legt, zijn allen bevrucht door dezelfde vader. Daarvoor moet de moeder het zaad wel even opslaan. Dat blijkt uit DNA-onderzoek dat Britse wetenschappers hebben uitgevoerd. Het onderzoek moet helpen om de bedreigde diersoort beter te beschermen.
De karetschildpad is een middelgrote zeeschildpad die leeft rond de evenaar. Maar hoewel de vrouwelijke exemplaren tot 1.000 eitjes per paringsperiode kunnen leggen, is de soort met uitsterven bedreigd.
Daarom hebben de Britse wetenschappers nu DNA-onderzoek uitgevoerd om na te gaan hoe het gesteld is met de genetische variatie binnen de soort. Het onderzoek wou ook het paringsgedrag van de karetschildpad in kaart brengen, want tot nu toe was daar weinig over geweten.
De wetenschappers hebben het DNA onderzocht van 43 moeders en 1.600 jongen. Dat deden ze door stalen te nemen op de schubben. DNA van de vaders is niet opgenomen in het onderzoek, want de mannelijke dieren leven in de zee en komen zelden of nooit aan land.
De vrouwelijke dieren komen wél aan land, om eieren te leggen. Ze doen dat meerdere keren per seizoen en leggen dan in 4 tot 5 nesten telkens 140 tot 160 eitjes. Uit het DNA-onderzoek blijkt nu dat alle eitjes telkens bevrucht zijn door één mannetje. Na de paring, die in zee gebeurt, slaat het vrouwtje dus sperma op, om de eieren later mee te bevruchten. Ook enkele reptielen en vogels doen aan sperma-opslag voor de eieren bevrucht raken.
Maar wat wetenschappers ook opviel bij het onderzoek naar de opslag van het zaad, is dat de soort dus monogaam is. Variatie in de jongen, om die sterker te maken, daar hecht de soort geen belang aan. En monogamie komt op zich al niet zo veel voor in het dierenrijk, maar de vrouwtjes doen ook geen moeite om voor het paren "het beste" mannetje uit te zoeken.
De wetenschappers hopen dat hun onderzoek bijdraagt aan de bescherming van de soort, nu die met uitsterven bedreigd is. Inzicht in het paringsgedrag en de genetische variatie in de soort moet helpen om betere maatregelen te nemen om de diersoort in stand te houden. "Aan mannetjes is nochtans geen tekort", zo blijkt nog uit het onderzoek.
Mens en dier als vijand
Honderden eitjes en toch met uitsterven bedreigd, hoe komt dat? De jongen, die minder dan 20 gram wegen als ze uit de eieren komen, sterven makkelijk door hitte of uitdroging, of ze worden opgegeten door natuurlijke vijanden. Ze komen ook 's nachts uit het ei en moeten zich oriënteren op licht van de sterren en de maan om in de richting van de zee te gaan.
Maar in minder afgelegen gebieden is hun oriëntatie soms verstoord door verkeerslichten of lichten van huizen, waardoor ze de verkeerde richting uitgaan en vertrappeld of platgereden worden. Overigens is het nog niet duidelijk hoe de volwassen schildpadden zich oriënteren, maar het is wel opmerkelijk dat vrouwelijke dieren vaak terugkeren naar de plaats waar ze zelf geboren zijn.
Ook wordt de karetschildpad al jaren gevangen om het schild. Dat geschubde schild wordt verwerkt in brilmonturen, kammen en sieraden. Het vlees van de schildpadden wordt in China als delicatesse gegeven. En hoewel Japan de handel in schilden aan banden heeft gelegd, worden er nog steeds zo'n 3.000 schildpadden ingevoerd.